Wat is Stevia?

Stevia, ook bekend als "Honingkruid", is afkomstig van het kruid Stevia Rebaudiana Bertoni en vindt zijn oorsprong in Paraguay. Dit bijzondere plantje staat bekend als de zoetste ter wereld en wordt al 1500 jaar door de Guarani-indianen gebruikt om voedsel en kruidenthee op natuurlijke wijze te zoeten.

De zoete bestanddelen van Stevia, genaamd Reb-A, worden gewonnen uit de bladeren van de plant via een extractieproces. Dit proces resulteert in een wit poeder dat 100 tot 400 keer zoeter is dan gewone suiker. De zoetkracht van het extractpoeder varieert afhankelijk van de zuiverheid, die wordt aangegeven met een cijfer toegevoegd aan "Reb-A". Bijvoorbeeld, Reb-A98 is zuiverder en zoeter dan Reb-A60.

Het pure witte extractpoeder kan gebruikt worden als natuurlijke zoetstof voor gerechten, koken en bakken. Vanwege de extreem hoge zoetkracht kan het echter lastig zijn om de juiste hoeveelheid te doseren. Daarom zijn er verschillende varianten van stevia ontwikkeld waarbij het extractpoeder verrijkt is met bijvoorbeeld inuline of erythritol. Inuline zorgt voor een fijne structuur vergelijkbaar met poedersuiker, terwijl erythritol een kristalvormige zoetstof met de structuur van suiker creëert. Beide combinaties zijn 100% natuurlijk en zorgen voor een beter doseerbare zoetkracht van stevia.

Stevia bevat geen calorieën en koolhydraten, en heeft geen invloed op de bloedsuikerspiegel. Het blijft stabiel bij verhitting, behoudt zijn zoetkracht en is daarom geschikt voor gebruik in kook- en bakprocessen.

Lees ook alles over de geschiedenis van stevia en de positieve eigenschappen die stevia op je gezondheid kan hebben.

Nee, stevia als een zoetstof hoeft zeker niet bitter te zijn maar het kan in sommige producten wel een bittere nasmaak geven, vooral wanneer het in lage kwaliteit en/of grote hoeveelheden wordt gebruikt.

Niet alle stevia-producten op de markt hebben dezelfde mate van bitterheid. De zuiverheid van het stevia-extract en de manier waarop het wordt verwerkt, zijn van invloed zijn op de bitterheid. Sommige fabrikanten proberen de bittere nasmaak te minimaliseren door steviolglycosiden (stevia) te combineren met andere, soms synthetische, zoetstoffen.

Over het algemeen wordt waargenomen dat de bittere nasmaak van stevia minder is bij het gebruik van stevia van hoge kwaliteit of bij het toevoegen van stevia in kleinere hoeveelheden. Als er steviolglycosiden worden gebruikt van hoge zuiverheid, is er minder nodig om een aangename zoetkracht te bereiken.

Hoe zit dat bij de producten van SteviJa?

SteviJa gebruikt uitsluitend steviolglycosiden (stevia) van de beste kwaliteit. Wij ontwikkelen onze eigen receptuur door een mix te maken van alle stoffen waaruit steviolglycosiden bestaan. Voor de overige ingrediënten kiest SteviJa altijd de mooiste natuurlijke ingrediënten.

Waarom praat iedereen over stevia en staat er steviolglycosiden op de verpakking?

In steviabladeren bevinden zich een aantal stoffen die zoet zijn; Dul-A, Reb-A, Reb-B, Reb-C, Reb-D, Reb-E, Reb-F, Rub, SB (steviolbioside), ST (stevioside), SV (steviol). Deze verzameling noemt men steviolglycosiden. Het ene stofje is wat mooier van smaak dan het andere.

Binnen de EU is wettelijk vastgelegd welke minimale zuiverheid voor de totale mix van deze stoffen is toegestaan, dit is een zuiverheid van 95%. De overige 5% van deze steviolglycosiden bestaat uit vocht, polyfenolen (anti-oxidant) en Flavonoïden (Vitamine P). De onderlinge percentages van deze stoffen kunnen binnen de wettelijke richtlijn verschillen en daardoor ook de smaak en zoetkracht.

Waar ontstaat de verwarring?

Volgens de etiketteringsrichtlijn van de EU is het alleen toegestaan om steviolglycosiden op de ingrediëntenlijst te vermelden als steviolglycosiden of E960. Sommige fabrikanten geven ook het zuiverheidspercentage aan, dus steviolglycosiden >95%. Veel consumenten denken hierdoor dat genoemde 95%, ook daadwerkelijk 95% van het totaalproduct in de winkel is, en dit is niet het geval. Genoemde 95% gaat alleen over de zuiverheid van steviolglycosiden en heeft niets te maken met de percentages van de verschillende ingrediënten van het totaalproduct. Dus ook al zit er maar 5% steviolglycosiden in het product, dit moet dan 95% zuiver zijn.

Hoe bereiken producenten deze wettelijke norm?

Van de verzameling steviolglycosiden is Reb-A de meest gebruikte, dit is het zoetste stofje. Reb-A is verkrijgbaar in diverse zuiverheidspercentages; 40%, 60%, 70%, 80%, 90%, 95%, 97%, 98%. Des te hoger het zuiverheidspercentage, des te puurder het is en des te hoger de zoetkracht en prijs. De producent mag zelf weten welk percentage Reb-A hij gebruikt, zolang het maar voldoet aan de totaalnorm van 95% zuiverheid aan steviolglycosiden. Gebruikt hij een lage zuiverheid dan heeft hij meer nodig in het product, maar is de kwaliteit lager. Gebruikt hij een hoge zuiverheid dan heeft hij minder nodig in het product en is de kwaliteit hoger.

Misleidend of gebrek aan informatie?

Je ziet sommige producenten het percentage steviolglycosiden (van een zuiverheid >95%) vermelden. Zoiets als; 23% steviolglycosiden. Zij spelen in op het idee bij de consument dat een hoger percentage een beter product zou zijn. Terwijl dit het tegenovergestelde is. Des te meer steviolglycosiden, des te lager is de kwaliteit, des te slechter de smaak, en des te goedkoper is het product.
Hoe zit dit bij het merk SteviJa?

SteviJa gebruikt uitsluitend steviolglycosiden van de beste kwaliteit. Wij ontwikkelen onze eigen receptuur door een mix te maken van alle stoffen waaruit steviolglycosiden bestaan. Voor de overige ingrediënten kiest SteviJa altijd de mooiste natuurlijke ingrediënten. Doordat SteviJa altijd kiest voor de beste kwaliteit van haar grondstoffen kan bij het vermelden van het percentage en het verkeerd interpreteren ervan door de consument, de indruk bestaan dat de kwaliteit minder is dan dat van een ander merk. Terwijl het tegenovergestelde juist waar is. Onthoud dit; méér steviolglycosiden betekend automatisch van mindere kwaliteit en smaak.

Het vermelden van de gebruikte percentages steviolglycosiden draagt dus niet bij aan duidelijkheid voor de consument, het zegt immers niets over de kwaliteit en smaak. Om deze reden vermeld SteviJa het percentage steviolglycosiden niet op verpakking. Wij willen niet dat de consument hierdoor misleid wordt en verkeerde conclusies trekt. Ook uit concurrentie- overweging geeft SteviJa haar specifieke receptuur niet vrij.

Hulpstoffen

Aangezien onze steviolglycosiden een hoge zoetkracht hebben van 400-450x zoeter dan suiker, kun je je voorstellen dat het niet werkbaar is om een theelepel hiervan in je koffie of thee te doen. In wezen doe je dan 400 tot 450 scheppen suiker in één kopje. Om de zoetkracht vergelijkbaar te maken met die van suiker worden hulpstoffen gebruikt. SteviJa gebruikt hiervoor uitsluitend verantwoorde, natuurlijke hulpstoffen zoals inuline of erythritol.

Inuline wordt gewonnen uit cichorei, een type wortel dat ook in Nederland groeit. Na het oogsten wordt de wortel verwerkt tot een fijn wit poeder. Dit poeder heeft van nature een licht zoete, romige smaak en is in tegenstelling tot de wortel niet meer bitter. Erythritol is een natuurlijk suikeralcohol (polyool) die wordt gewonnen uit plantaardige suikers. Deze komen onder andere voor in fruit en gegist voedsel. De suikers worden gemengd met water, gefermenteerd en gekristalliseerd. Na het zuiveren blijven er geen fruitsuikers of gist achter. Erythritol geeft Kristal zijn kristalvormige structuur en is van zichzelf al enigszins zoet.

Ook bij het gebruik van hulpstoffen zie je bij producenten grote verschillen. Neem bijvoorbeeld maltodextrine. Dit is een zeer ongezonde hulpstof. Maltodextrine opgelost in water heeft als resultaat glucosestroop, suiker dus. Niet echt klantvriendelijk om je stevia te verkopen als suikervrij terwijl het eenmaal in je koffie of thee wel net zo slecht als suiker wordt!

Waarom wordt een zoetkracht vermeld van bijvoorbeeld 4-12

Zoals beschreven is de zoetkracht van producten met stevia afhankelijk van de gebruikte hoeveelheid. Suiker heeft een rechte lijn bij de toename van zoetkracht, 1 klontje is zoet, 10 klontjes tien maal zoeter. Bij stevia is dit een “kromme”. Zo kan 1 dosering steviolglycosiden vergeleken worden met 1 klontje suiker, echter neem je 10 doseringen dan kan de zoetkracht wel oplopen tot 40 maal zoeter dan suiker. Ik heb dat weergegeven in onderstaande grafiek.

Op SteviJa Zoetpoeder® is als dosering weergegeven: 4:12. In kleine hoeveelheden, bijvoorbeeld bij het zoeten van koffie en thee, is dit correct, maar bij het bakken van bijvoorbeeld een cake gaat dit niet helemaal op. Op SteviJa Kristal® is de verhouding 1:1 tot 1:3 weergegeven. Dit houdt in dat in kleine hoeveelheden de zoetkracht gelijk staat aan die van suiker en bij grotere doseringen één deel Kristal gelijk staat aan drie delen suiker.

Wanneer je meer stevia gebruikt dan nodig zal je merken dat de kenmerkende zoethoutachtige smaak van het plantje wat meer naar voren komt. Hier geldt dus voor het gebruik; minder = meer, en het is nog voordeliger ook!